Vandaag, 12 februari 2009, is het tweehonderd geleden dat Charles Darwin werd geboren. Om die reden is het jaar 2009 bovendien tot Darwinjaar uitgeroepen (door wie eigenlijk?). De media berichtten reeds over ‘oplaaiende discussies’ en het ‘ontstaan van ophef’. Een bron van ophef en oplaaiende discussies was de aankondiging van een brochure ter promotie van het creationisme, die aan zes miljoen Nederlandse huishoudens zal worden verspreid. Zo’n ambitieus project schept verwachtingen. De brochure ‘Evolutie of schepping – Wat geloof jij?‘ is al te lezen op www.creatie.info (helaas alleen via een ingebedde Flash-applicatie en niet via gewone webpagina’s (HTML) of PDF – van internet begrijpen ze in ieder geval niets). Na de onooglijke voorkant volgen zes korte paragrafen.
1. Onopzettelijke zelfkritiek
De auteur begint met de opmerking dat onze gedachten en onze wensen van invloed zijn op onze ervaring. Als je de natuur als schepping wilt zien, beïnvloedt dat je blik op de natuur, is het argument.
Dit argument werkt averechts – een goed begin! – want het is des te meer reden om je gedachten via toetsbare experimenten door concurrerende wetenschappers met verschillende gedachten en wensen te laten uitvoeren, en niet zomaar geloven wat men je vertelt of wat je in een of ander boek leest.
2. Een theologisch intermezzo
Na de onopzettelijke zelfkritiek gaat men verder met de vraag ‘wie is God?’ Eindelijk eens antwoord op deze vraag, denkt de twijfelaar! Maar helaas, het antwoord is: God weet alles, maar de mens kan God niet begrijpen. We kunnen namelijk als product van God de Producent niet begrijpen, net zoals een schilderij de kunstenaar die het schilderde niet kan begrijpen.
Wat doet dit theologische standpunt met deze idiote argumentatie hier? (Een standpunt dat overigens geenszins oncontroversieel is, Thomas van Aquino dacht hier bijvoorbeeld heel anders over). Gezien het doel van de brochure, mensen laten twijfelen aan de evolutietheorie, is het een slag in de lucht.
3. Een stukje wetenschapsfilosofie
Na de bijdrage aan de theologie volgt een bijdrage aan de wetenschapsfilosofie. De auteur verdeelt de wetenschappen in technische en historische. Historische wetenschap zou volledig afhankelijk zijn van hoe je er naar kijkt: Nederlanders zien de Vikingen als plunderend tuig, de Zweden zien hen als dappere avonturiers. De auteur suggereert vervolgens dat evolutietheorie zo’n historische ‘wetenschap’ is.
Wetenschap is een kwestie van toetsbaarheid. Wat hier voor ‘historische wetenschap’ aangezien wordt, heeft niets met wetenschap te maken. Zelfs binnen dit vreemde onderscheid is evolutietheorie een ’technische wetenschap’. Je kunt in een laboratorium heel goed evolutie testen met beestjes van korte levensduur, zoals bacteriën, fruitvliegjes of virussen (eigenlijk geen ‘beestje’). Als dan zou blijken dat individuen die totaal niet goed zijn ingesteld op de omstandigheden het winnen van individuen die dat wel zijn, of dat een oogloos beest in één generatie een prachtig stel ogen krijgt, dan komt de evolutietheorie in de problemen. Zie daar een ’technisch’ experiment met de evolutietheorie, er komt geen ‘historie’ aan te pas.
Een ander voorbeeld: er zijn bacteriën die resistent zijn geworden tegen bepaalde antibiotica. Zijn deze door God geschapen en hebben zij in het verborgene liggen wachten tot deze antibiotica door de mens ontwikkeld waren, om vervolgens toe te slaan in (vooral Amerikaanse) ziekenhuizen? Of zijn ze zo geëvolueerd? Zijn telkens bacteriën die bij toeval net iets beter bestand waren tegen de antibiotica vermenigvuldigd ten opzichte van hun zwakkere broeders? En woekeren deze bacteriën vooral daar waar men onzorgvuldig met antibiotica is omgegaan?
4. Zowaar, een argument!
In deze paragraaf stelt men: het duurt heel lang voortdat iets zich kan ontwikkelen en daar is veel energie voor nodig. Inderdaad! Maar de auteur stelt: in de loop van tijd treedt verval op: huizen storten in, je slaapkamer wordt een zooitje (en religies verdwijnen, voeg ik toe). Dus is de suggestie: er kan nooit vanzelf een mens uit een eencellig diertje ontstaan.
Vanzelf? De voorbeelden van de auteur hebben betrekking op dode dingen, levende dingen strijden heel hard tegen verval. Leven is zelfs strijden tegen verval, tegen de dood, zou je kunnen zeggen. Levende dieren die dat niet doen, die worden uitgeselecteerd, hun genen vermenigvuldigen niet. Een levensmoe konijn redt het niet. Het eerste echte argument tegen de evolutietheorie is wel heel zwak gekozen.
5. Geologie van de koude grond
De vijfde paragraaf stapt al weer af van het bestrijden van het darwinisme, de auteur begint over fossielen en aardlagen.
Dat is een kwestie van geologie, niet biologie! Bovendien zou de evolutietheorie ook een sterke theorie zijn als er helemaal geen fossielen waren, want experimenten zijn ook mogelijk (zie punt 3). En er is nog zoiets als DNA, dat moet zelfs de meest verstokte creationist toegeven. Organismes verspreiden genen (of eigenlijk: genen bouwen organismes om zich te verspreiden). Genen muteren en combineren. Zou de variatie stoppen bij door God ingestelde soortgrenzen of niet? Wat denk jij?
De auteur eindigt deze paragraaf met een opmerking over een fout in schoolboeken.
Mensen maken boeken, mensen maken fouten, ergo: schoolboeken bevatten fouten, net als andere boeken, zoals de bijbel.
6. Evangelische stoplappen
En daar is het einde al, dat het geheel voor het gemak nog even samenvat. De auteur trakteert ons ten slotte op de antwoorden die de bijbel biedt, namelijk dat Jezus Christus de Hoop is voor de zondige mens.
Stoplappen in Hoofdletters overtuigen Niet. Is het waar wat in de bijbel staat? En hoe weet je dat? Om over na te denken!
Conclusie
Als ik een orthodox christen zou zijn, die het brood uit de monden van zijn kinderen had gespaard om bij te dragen aan deze brochure, zou ik me zwaar belazerd voelen. Met zo’n actie is een enorm bedrag in het spel, men heeft een hele campagne opgestart, discussies laaien op, men roert de trom, timmert aan de weg. Ik had verwacht dat men intelligente mensen de allerbeste argumenten tegen de evolutietheorie zou laten verzamelen en uitleggen, om daarmee de voorstanders eens het vuur aan de schenen te leggen. Hier is echter geen sprake van, er is maar één zwak en miezerig paragraafje die op de evolutietheorie in gaat, de (even onzinnige) rest gaat over andere zaken. Zelfs de foldertjes met die lelijke tekeningen die Jehova’s Getuigen je in handen duwen gaan beter op de zaken is. Is er misschien sprake van een grap of oplichting? Valt de brochure wel binnenkort in de bus? Zit er ergens een grinnikende predikant in zijn zwembroek aan een Caribisch strand? Ik verwacht in dat geval meerdere publicaties in deze serie:
- ‘De aarde: rond of plat – Wat geloof jij?’
- ‘Heliocentrisme of geocentrisme – Wat geloof jij?’
- ‘Ontlading van spanningsverschillen of de hamer van Thor – Wat geloof jij?’
- ‘Quantummechanica of locus naturalis – Wat geloof jij?’
- ‘Organen of humoren – Wat geloof jij?’
Koppelingen:
Een onbekende heer is wel uit de luie leunstoel gekomen en gaat hier nauwgezet op het vodje in. Een ander had al speciale NEE-JA-stickers laten maken.